Bếp đốt củi có thể giúp bạn giữ ấm vào mùa đông nhưng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách. Trong thời gian ngắn, khói từ bếp đốt củi có thể gây ra các triệu chứng về hô hấp như ho và khó thở. Về lâu dài có thể khiến các triệu chứng bệnh trở nên trầm trọng hơn ở những người mắc hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), suy tim và những bệnh khác.
Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, bếp đốt củi tạo ra chất độc có hại cho phổi của bạn và có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh phổi, bệnh tim và thậm chí là ung thư. Bài viết này giải thích những rủi ro sức khỏe liên quan đến bếp củi và cách sử dụng chúng một cách an toàn nhằm mục đích sưởi ấm cho cơ thể.
Điều gì xảy ra khi sử dụng bếp củi?
Khói từ bếp đốt củi thải ra nhiều loại chất ô nhiễm, chủ yếu ở dạng khí độc, chất ô nhiễm dạng hạt hoặc chất cặn dẻo, có mùi hôi bám vào bên trong ống khói của bạn. Nó được tạo ra khi gỗ chưa bị đốt cháy hoàn toàn.
Khói từ việc đốt củi cũng chứa các chất gây ung thư tương tự như chất có trong khói thuốc lá.
Chất lượng của bếp cũng góp phần tạo nên sự an toàn. Bếp đốt củi cũ hoặc kém chất lượng có nguy cơ phát thải khói, ô nhiễm không khí và nguy cơ gây cháy nổ cao hơn.
Đọc thêm: Vitamin tăng đề kháng cho đường hô hấp khi giao mùa.
Rủi ro về sức khỏe khi đốt bếp củi
Theo một nghiên cứu năm 2015 trên tạp chí Nghiên cứu Môi trường, việc tiếp xúc với ô nhiễm hạt làm tăng nguy cơ phải đến phòng cấp cứu, nhập viện và thậm chí tử vong vì bệnh tim và phổi. Không những vậy, bất kỳ ai mắc bệnh mãn tính đều dễ bị ảnh hưởng bởi tác hại của khói bếp củi hơn.
Dùng bếp củi tỏa ra khói có thể gây hại lâu dài, đặc biệt đối với trẻ em. Khói bếp củi có thể khiến nhiều bệnh trở nên trầm trọng hơn như:
- Đau thắt ngực
- Hen suyễn
- Viêm phế quản mãn tính
- Suy tim sung huyết (CHF)
- Khí phổi thủng
- Chất gây ung thư trong khói củi cũng có thể góp phần gây ra các bệnh ung thư như ung thư phổi và thậm chí là ung thư vú.
Đọc thêm: Mối liên hệ giữa COPD và ung thư phổi.
Ảnh hưởng đến sức khỏe ngắn hạn
Bạn có thể cảm nhận được tác động của bếp củi khi nó đang cháy hoặc ở gần tàn dư độc hại của đám cháy. Các triệu chứng có thể bao gồm khó thở, ho, dị ứng có thể trầm trọng hơn.
Nếu bạn mắc bệnh về phổi như hen suyễn hoặc COPD, bếp đốt củi có thể khiến các triệu chứng bùng phát dẫn đến:
- Cơn ho mãn tính ngày càng trầm trọng
- Tăng sản xuất chất nhầy
- Khó thở ngày càng trầm trọng
- Khò khè
- Nếu bạn bị bệnh tim, khói từ bếp đốt củi có thể làm tăng nguy cơ:
- Đau ngực
- Mệt mỏi
- Hụt hơi
- Huyết áp cao
- Nhịp tim không đều
Ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài
Bếp than hay các loại đốt bằng gỗ cũng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Khi đun bếp củi, ô nhiễm hạt bụi có thể được hít sâu vào phổi. Một khi bị mắc kẹt trong phổi, nó có thể làm hỏng các tế bào và góp phần làm trầm trọng thêm các bệnh về phổi và cả bệnh tim.
Việc tiếp xúc quá nhiều hoặc kéo dài với khói củi cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản. Tiếp xúc lâu dài có liên quan đến sự phát triển của:
- Viêm phế quản mãn tính
- Ung thư phổi
- Ung thư vú
- Bệnh tim
- Chứng mất trí nhớ
Đọc thêm: Cách giảm triệu chứng COPD vào mùa lạnh.
Lời khuyên về sức khỏe và an toàn khi sử dụng bếp củi
Nếu bạn có ý định sử dụng bếp củi, hãy lưu ý một số nguyên tắc dưới đây:
- Bắt lửa bằng giấy báo sạch hoặc củi khô. Không bao giờ đốt lửa bằng xăng, dầu hỏa.
- Chỉ đốt củi khô, sạch đã được tẩm ướp đúng cách.
- Không đốt ván dăm, gỗ đã qua xử lý, gỗ nhuộm màu, gỗ sơn hoặc gỗ ướt.
- Khi thời tiết không quá lạnh, hãy hạn chế sử dụng bếp sưởi hoặc ít nhất là hãy đốt những ngọn lửa nhỏ.
- Loại bỏ tro một cách thường xuyên.
- Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng ngôi nhà của bạn có hệ thống thông gió rộng rãi và có tất cả các tính năng an toàn cần thiết để bảo vệ bản thân và gia đình.
Trong số những cân nhắc bạn có thể sử dụng thiết bị lọc không khí để cải thiện chất lượng không khí trong nhà bạn. Lắp đặt và bảo trì thiết bị báo cháy và luôn giữ bình chữa cháy bên mình và ở trạng thái hoạt động tốt.
Nguồn tham khảo: Sức khỏe đời sống.
