COPD thường không di truyền. Mà tác nhân gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường là do tiếp xúc với chất ô nhiễm như thuốc lá, khói bụi. Nhưng một số người thừa hưởng tình trạng thiếu protein sẽ làm tăng nguy cơ mắc COPD.
Ho khan và khó thở được coi là những dấu hiệu tiêu biểu của người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Liệu COPD có di truyền?
Hầu hết COPD không phải do di truyền. Nguyên nhân thường bắt nguồn từ những thứ bạn tiếp xúc như khói bụi, chất độc hại.
Tuy nhiên, gen cũng đóng một nguyên nhân trong căn bệnh này. Những người mắc bệnh di truyền thiếu hụt alpha 1 antitrypsin (AATD) được sinh ra với mã gen không chính xác để tạo ra protein được gọi là alpha 1 antitrypsin hoặc có protein bị khiếm khuyết.
Protein này thường bảo vệ cơ thể chống lại enzym elastase bạch cầu trung tính, nếu không đủ alpha 1 antitrypsin, elastase bạch cầu trung tính sẽ tấn công các mô của cơ thể, đặc biệt là phổi. Gan cũng có thể bị tổn thương khi các protein khiếm khuyết làm tắc nghẽn gan. Tiếp xúc với khói thuốc lá và chất độc hại khiến ATTD trở nên tồi tệ hơn.
Khoảng cứ 1500 đến 3500 người thì có 1 người mắc AATD. Bệnh này phổ biến hơn ở những người có gia đình gốc Châu Âu.
Nếu bạn mắc AATD, bạn có thể bảo vệ phổi của mình bằng cách không hút thuốc. Bạn cũng nên tránh khói và bụi hóa chất. Phổi càng bị viêm nhiều thì bạch cầu trung tính elastase càng được sản xuất nhiều. Càng nhiều bạch cầu trung tính elastase thì bạn càng bị tổn thương nhiều hơn.
Hút thuốc lá có thể là nguy cơ tăng COPD không?
Hút thuốc không chỉ là yếu tố nguy cơ với bệnh COPD mà còn là nguy cơ lớn nhất đối với căn bệnh này. Các hóa chất trong thuốc lá và các loại khói thuốc lá khác gây kích ứng và làm hỏng phổi. Hít phải khói thuốc thụ động thường xuyên cũng khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh COPD.
Bạn bắt đầu hút thuốc càng sớm và hút thuốc càng lâu thì bạn càng tăng khả năng mắc bệnh này.
Có yếu tố nguy cơ nào khác đối với COPD không?
Hút thuốc là yếu tố nguy cơ số một của bệnh COPD, nhưng bạn không cần phải hút thuốc mới mắc bệnh này. Một nguyên nhân chính khác là đốt nhiên liệu trong nhà. Nguyên nhân này phổ biến hơn ở những nơi người thường nấu ăn hoặc sưởi ấm nhà cửa bằng cách đốt than, gỗ, củi trong nhà.
Bạn cũng có thể mắc COPD nếu bạn tiếp xúc với:
- Khí hóa chất
- Bụi
- Ô nhiễm không khí
Làm gì để ngăn ngừa COPD?
Cách tốt nhất để ngăn ngừa COPD là ngừng hút thuốc. Đối với một số người hút thuốc, có thể phải rất khó khăn để bỏ thuốc, dưới đây là một số mẹo giúp bạn bỏ thuốc:
- Đừng cố gắng tự mình bỏ thuốc. Hãy nhận trợ giúp từ bác sĩ. Hoặc yêu cầu hướng dẫn từ một tổ chức hoặc nhóm hỗ trợ cai thuốc lá địa phương.
- Tránh những tính huống có thể khiến bạn hút thuốc như tách cà phê buổi sáng, các quán bar cho phép hút thuốc, ở gần với người hút thuốc.
- Hãy vứt bỏ mọi điếu thuốc, gạt tàn, bật lửa và bất cứ thứ gì khác trong nhà hoặc văn phòng khiến bạn muốn hút thuốc.
- Các sản phẩm thay thế nicotine như kẹo cao su, miếng dán và viên ngậm có thể làm giảm cảm giác thèm thuốc, giúp bạn dễ dàng bỏ thuốc hơn.
- Hãy đánh lạc hướng bản thân. Khi bạn cảm thấy muốn hút thuốc, hãy đứng dậy và bắt đầu một hoạt động mới. Hãy thiền định, nấu bữa tối hoặc viết nhật ký.
Thuốc lá không phải là nguyên nhân duy nhất đối với COPD. Ngoài ra, hãy cố gắng tránh các chất kích thích trong không khí như ô nhiễm và khói hóa chất. Nếu công việc của bạn liên quan đến môi trường hít phải những chất kích thích này hãy trang bị cho mình khẩu trang hoặc đồ bảo hộ khác.
Nguồn tham khảo: Healthline
