Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một rối loạn hô hấp có thể gặp phải ở bất kỳ độ tuổi và giới tính nào, nhưng đặc biệt thường gặp ở tuổi trung niên. Ngưng thở khi ngủ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ làm suy giảm chất lượng cuộc sống, tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, đột quỵ,…
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì?
Ngưng thở khi ngủ là hội chứng rối loạn giấc ngủ gây ra tình trạng ngừng thở thường xuyên trong khi ngủ (Thường sẽ từ khoảng 7-8 lần trở lên). Hầu hết những người bị ngưng thở khi ngủ sẽ khó biết mình mắc phải hội chứng này và cả những người xung quanh cũng khó chú ý đến các triệu chứng bệnh. Một biểu hiện thường thấy là ngáy to và buồn ngủ vào ban ngày dù buổi đêm đã ngủ đủ giấc, ngủ sớm.
Các loại ngưng thở khi ngủ
Theo cơ chế gây ngừng thở khi ngủ, chứng ngưng thở khi ngủ được chia thành 3 loại:
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive sleep apnea – OSA)
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi đường hô hấp bị tắc nghẽn nhiều lần trong khi ngủ, làm giảm hoặc chặn hoàn toàn luồng không khí lưu thông. Hội chứng này được định nghĩa là khoang thời gian ngưng thở hoặc giảm thở trên 10 giây, sau đó là kích thích và thở gấp.
Những nguyên nhân gây ra tắc nghẽn hoặc thu hẹp đường thở có thể kể đến như béo phì, amidan lớn hoặc thay đổi nồng độ hormone đều có thể làm tăng nguy cơ gây ra OSA. Trong đó, béo phì là nguyên nhân thường thấy ở các bệnh nhân ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Đối với hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, phương pháp điều trị gồm thở oxy cao áp lực dương liên tục qua đường mũi, dụng cụ qua đường miệng, và trong nhiều trường hợp đặc biệt cần thực hiện phẫu thuật.
Những bệnh nhân không được điều trị có nguy cơ bị tăng huyết áp, rung nhĩ và các rối loạn nhịp tim khác.
Ngưng thở khi ngủ trung ương (Central sleep apnea – CSA)
Ngưng thở khi ngủ trung ương (hay còn gọi là CSA) là hội chứng xảy ra khi não không gửi tiến hiệu cần thiết để thở. Một phần của bộ não được gọi là thân não không nhận biết đúng mức carbon dioxide trong cơ thể trong khi ngủ. Điều này dẫn đến các đợt thở lặp đi lặp lại chậm hơn và nông hơn mức cần thiết.
Tình trạng sức khỏe thường ảnh hưởng đến cách não kiểm soát đường thở và cơ ngực có thể gây ra chứng CSA.
Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp (Mixed Sleep Apnea – MSA)
Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp là loại hội chứng bao gồm cả hai loại trên.
Trong cả 3 loại hội chứng ngưng thở khi ngủ, thì hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là thể bệnh thường gặp nhất (Đặc biệt là đối với nam giới). Tuy nhiên chỉ có khoảng 10% người bệnh đi khám và biết về tình trạng bệnh của mình để điều trị, số còn lại sống chung với bệnh mà không hề hay biết.
Triệu chứng ngưng thở khi ngủ
Triệu chứng phổ biến của ngưng thở khi ngủ là ngáy to.
Các triệu chứng ngưng thở khi ngủ cũng chia ra dựa theo 2 loại là OSA và CSA:
Triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA):
- Ngủ ngáy to, có thể ngắt quãng bởi những tiếng thở rít, hổn hển hoặc nghẹt thở.
- Nhức đầu vào buổi sáng, có thể kéo dài vài giờ sau khi tỉnh dậy.
- Khô miệng khi thức dậy.
- Ban ngày ngủ quá nhiều.
- Hay tiểu đêm, thức giấc giữa đêm, ngủ không ngon giấc.
- Giảm tập trung và dễ chóng mặt.
Một số triệu chứng của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn rất khó nhận biết sớm. Một vài triệu chứng cũng có thể do các vấn đề sức khỏe khác gây ra nên không thể kết luận tình trạng OSA dựa vào các triệu chứng trên.
Triệu chứng ngưng thở khi ngủ trung ương (CSA)
- Khó thở đột ngột hoặc đau tức ngực vào ban đêm.
- Nhức đầu và khó tập trung vào ban ngày.
- Đột ngột tỉnh giấc và có cảm giác hoảng loạn vào giữa đêm.
